Piłka ręczna to dynamiczna dyscyplina sportowa, która wymaga odpowiednio przygotowanego boiska i specjalistycznego wyposażenia. Znajomość oficjalnych wymiarów boiska oraz parametrów sprzętu jest niezbędna zarówno dla organizatorów rozgrywek, jak i dla zawodników doskonalących swoje umiejętności. W tym artykule szczegółowo omówimy standardy dotyczące boiska do piłki ręcznej oraz wymagane wyposażenie, zgodne z międzynarodowymi przepisami.
Standardowe wymiary boiska do piłki ręcznej
Boisko do piłki ręcznej ma kształt prostokąta o ściśle określonych wymiarach. Według przepisów Międzynarodowej Federacji Piłki Ręcznej (IHF), standardowe wymiary boiska wynoszą:
Długość: 40 metrów
Szerokość: 20 metrów
Wymiary te dotyczą powierzchni gry, mierzonej od wewnętrznych krawędzi linii granicznych. Przepisy dopuszczają pewne modyfikacje dla rozgrywek niemających charakteru międzynarodowego. W przypadku mniejszych hal sportowych, boisko może mieć wymiary:
Długość: minimum 38 metrów
Szerokość: minimum 18 metrów
Wokół boiska powinna znajdować się strefa bezpieczeństwa o szerokości co najmniej 1 metra wzdłuż linii bocznych i 2 metrów za liniami bramkowymi. Ta przestrzeń zapewnia bezpieczeństwo zawodnikom, którzy często w trakcie dynamicznej gry wybiegają poza obszar boiska.
Linie na boisku do piłki ręcznej i ich znaczenie
Boisko do piłki ręcznej posiada charakterystyczny układ linii, z których każda pełni określoną funkcję w grze. Wszystkie linie są integralną częścią obszarów, które wyznaczają. Szerokość linii wynosi 5 cm, z wyjątkiem linii bramkowej między słupkami bramki, która ma szerokość 8 cm.
Linia środkowa dzieli boisko na dwie równe części i służy do rozpoczęcia gry po zdobyciu bramki oraz na początku każdej połowy meczu.
Linie boczne wyznaczają dłuższe krawędzie boiska i określają granice pola gry.
Linie bramkowe (końcowe) biegną wzdłuż krótszych krawędzi boiska, przy czym odcinek pomiędzy słupkami bramki nazywany jest linią bramkową i ma kluczowe znaczenie przy ocenie zdobycia punktu.
Linia pola bramkowego (6-metrowa) znajduje się w odległości 6 metrów od bramki. Ma kształt półokręgu połączonego z linią równoległą do linii bramkowej. Wyznacza obszar, do którego dostęp mają wyłącznie bramkarze – przekroczenie tej linii przez zawodnika z pola skutkuje rzutem wolnym dla drużyny przeciwnej.
Linia rzutów wolnych (9-metrowa) jest narysowana przerywaną linią w odległości 9 metrów od bramki, równolegle do linii pola bramkowego. Służy jako punkt odniesienia przy wykonywaniu rzutów wolnych po przewinieniach.
Linia rzutów karnych to odcinek o długości 1 metra, umieszczony prostopadle do linii bramkowej w odległości 7 metrów od niej. Z tego miejsca wykonywane są rzuty karne po poważniejszych przewinieniach.
Linia ograniczająca bramkarza (4-metrowa) to krótki odcinek znajdujący się w odległości 4 metrów od linii bramkowej, który wyznacza granicę, do której może wyjść bramkarz podczas obrony rzutu karnego.
Bramki do piłki ręcznej – specyfikacja techniczna
Bramki są kluczowym elementem wyposażenia boiska do piłki ręcznej. Zgodnie z przepisami IHF, bramki muszą spełniać następujące wymagania:
Szerokość: 3 metry (mierzona wewnątrz słupków)
Wysokość: 2 metry (mierzona od podłoża do dolnej krawędzi poprzeczki)
Głębokość: minimum 1 metr u góry i 1,5 metra u dołu
Bramki muszą być solidnie przymocowane do podłoża lub ściany za nimi, co zapobiega ich przewróceniu podczas dynamicznej gry. Słupki i poprzeczka powinny mieć kwadratowy przekrój o boku 8 cm. Wszystkie trzy elementy muszą być pomalowane w pasy o szerokości 20 cm, w dwóch kontrastujących kolorach (najczęściej czerwono-białe lub czarno-białe), co poprawia widoczność bramki dla zawodników i sędziów.
Bramka musi być wyposażona w siatkę, która powinna być zawieszona w taki sposób, aby piłka wrzucona do bramki normalnie w niej pozostawała. Siatka musi być wykonana z materiału odpornego na zerwanie i mieć oczka o wymiarach nieprzekraczających 10×10 cm.
Parametry siatki bramkowej
Siatka bramkowa powinna spełniać następujące wymagania:
- Być wykonana z materiału odpornego na uszkodzenia
- Posiadać oczka o wymiarach maksymalnie 10×10 cm
- Być odpowiednio napięta, aby piłka po wpadnięciu do bramki nie mogła się odbić i wrócić na boisko
- Mieć głębokość minimum 70 cm u góry i 100 cm przy podłożu
Nawierzchnia boiska i dodatkowe wyposażenie
Nawierzchnia boiska do piłki ręcznej powinna być płaska, niepylna i nieśliska. W profesjonalnych rozgrywkach stosuje się najczęściej specjalne nawierzchnie syntetyczne, które zapewniają odpowiednią amortyzację i przyczepność, zmniejszając ryzyko kontuzji zawodników. Dozwolone są również nawierzchnie drewniane (parkiet), które często spotyka się w halach wielofunkcyjnych.
Do niezbędnego wyposażenia boiska należą również:
Stolik sędziowski – umieszczony centralnie przy linii bocznej, służący do prowadzenia protokołu zawodów i kontroli czasu gry. Tutaj pracują sędziowie stolikowi, którzy czuwają nad prawidłowym przebiegiem meczu od strony formalnej.
Ławki dla zawodników rezerwowych – zlokalizowane po obu stronach stolika sędziowskiego, wzdłuż linii bocznej. Zapewniają miejsce dla zmienników, trenerów i pozostałych członków sztabu drużyny.
Tablica wyników – elektroniczna lub manualna, pokazująca aktualny wynik, czas gry oraz ewentualne kary. Nowoczesne systemy wyświetlają również statystyki meczowe i powtórki akcji.
Zegar czasu gry – odmierzający oficjalny czas meczu, widoczny dla wszystkich uczestników. W profesjonalnych rozgrywkach często stosuje się dodatkowy system sygnalizacji dźwiękowej, informujący o zakończeniu czasu gry.
Piłka do gry – oficjalne parametry
Piłka używana w rozgrywkach piłki ręcznej musi spełniać określone wymagania dotyczące rozmiaru, wagi i materiału. IHF określa trzy oficjalne rozmiary piłek, dostosowane do kategorii wiekowych i płci zawodników:
Rozmiar 3: obwód 58-60 cm, waga 425-475 g – dla mężczyzn i młodzieży męskiej powyżej 16 lat
Rozmiar 2: obwód 54-56 cm, waga 325-375 g – dla kobiet, młodzieży żeńskiej powyżej 14 lat i młodzieży męskiej 12-16 lat
Rozmiar 1: obwód 50-52 cm, waga 290-330 g – dla dziewcząt i chłopców w wieku 8-12 lat
Piłka powinna być wykonana ze skóry lub materiału syntetycznego. Powierzchnia nie może być błyszcząca ani śliska, co zapewnia dobrą chwytność nawet przy spoconych dłoniach. Tradycyjnie piłki do piłki ręcznej mają charakterystyczny wzór z 32 panelami, choć nowoczesne modele mogą mieć inną konstrukcję, zapewniającą lepsze właściwości aerodynamiczne i chwytność.
Prawidłowo przygotowane boisko i wysokiej jakości sprzęt są fundamentem dla rozgrywania profesjonalnych meczów piłki ręcznej. Znajomość oficjalnych wymiarów i standardów pomaga organizatorom zawodów w odpowiednim przygotowaniu obiektów, a zawodnikom umożliwia efektywne trenowanie i doskonalenie umiejętności technicznych. Przestrzeganie międzynarodowych przepisów dotyczących infrastruktury zapewnia jednolite warunki gry na całym świecie, co jest kluczowe dla uczciwej rywalizacji sportowej.